در جلسه شورای سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در اوفا در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۵، تصمیم گرفته شد که روند پذیرش اعضای جدید سازمان – هند و پاکستان – آغاز شود. توافقی در مورد ارتقاء وضعیت مشارکت در کار سازمان همکاری شانگهای جمهوری بلاروس به یک کشور ناظر حاصل شد. علاوه بر این جمهوی آذربایجان، ارمنستان، کامبوج و نپال به عنوان شرکای گفتگو به خانواده سازمان همکاری شانگهای می پیوندند.
پیشتر ولادیمیر نوروف وزیر امور خارجه ازبکستان اعلام کرده بود که ایران در اجلاس بعدی سران در سمرقند که در روزهای ۱۵ و ۱۶ سپتامبر برگزار می شود، به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای (SCO) در خواهد آمد.
درک این نکته حائز اهمیت است که با توجه به “مقررات رویه پذیرش اعضای جدید در سازمان همکاری شانگهای” (مصوب تاشکند، ۲۰۱۰) و “مقررات رویه اعطای وضعیت یک کشور عضو سازمان همکاری شانگهای” (مصوب دوشنبه، ۲۰۱۴)، یک کشور کاندیدای عضویت در این سازمان، باید در ارتباط با پیوستن به تمام معاهدات چندجانبه تصویب شده توسط سازمان همکاری شانگهای، اقدامات زیادی انجام دهد. تنها پس از تکمیل رویه و تصمیم شورای سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، کشور متقاضی پذیرفته شده و عضو رسمی تلقی می شود.
– متعلق به منطقه اروپا-آسیا؛
– روابط دیپلماتیک با همه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای.
– دارای وضعیت یک کشور ناظر در سازمان همکاری شانگهای یا شریک گفتگو باشند
– حفظ روابط تجاری، اقتصادی و بشردوستانه فعال باکشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای؛
– تعهدات امنیتی بین المللی آن نبایدمغایر با معاهدات بین المللی مرتبط و سایر اسناد تصویب شده، در چارچوب سازمان همکاری شانگهای باشد
– در حالت درگیری مسلحانه با کشور دیگری یا هیچ ایالتی نباشند.
به موازات آن، فعالیت های سازمان همکاری شانگهای تمرکز اقتصادی گسترده ای پیدا کرد. در سپتامبر ۲۰۰۳، سران دولت های کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای یک برنامه ۲۰ ساله همکاری تجاری و اقتصادی چندجانبه را امضا کردند. به عنوان یک هدف بلندمدت، ایجاد یک منطقه آزاد تجاری در فضای سازمان همکاری شانگهای و در کوتاه مدت – تشدید روند ایجاد شرایط مطلوب در زمینه تجارت و سرمایه گذاری پیش بینی شده است.
روند پذیرش ایران در سازمان همکاری شانگهای
نتیجه گیری مربوطه که توسط شورای کمیساریای سازمان مورد بررسی قرار گرفته و به آن کشور ارائه می شود.
روسی و چینی به عنوان زبان های کاری رسمی سازمان همکاری شانگهای شناخته می شوند.
تاریخچه ایجاد سازمان همکاری شانگهای
کشور متقاضی در اجرای کامل تعهدات خود تحت تفاهم نامه انجام شده، رسماً به دبیر کل اطلاع می دهد.
وی گفت: آغاز روند پذیرش ایران شاهد دیگری بر گشایش سازمان و نگرش مسئولانه و دقیق آن نسبت به گسترش هسته آن خواهد بود.
هشت کشور عضو سازمان همکاری شانگهای هستند : هند، جمهوری قزاقستان، جمهوری خلق چین، قرقیزستان، پاکستان، فدراسیون روسیه، تاجیکستان و ازبکستان.
در صورتی که دولت متقاضی به تعهدات خود عمل نکند، یادداشت، انجام شده در مورد آن به پیشنهاد شورای وزیران، ممکن است تصمیم به تعلیق یا خاتمه روند پذیرش عضویت در سازمان همکاری شانگهای دهد.
سازمان همکاری شانگهای (SCO) یک سازمان بین المللی دائمی بین دولتی است.
این سازمان برای پذیرش سایر علاقه مندان آزاد است و کشورهای منطقه، متعهد به حمایت از اهداف و اصول منشور و معاهدات و اسناد بین المللی تصویب شده در چارچوب سازمان همکاری شانگهای هستند.
نشست سپتامبر سال ۱۴۰۰ سران سازمان همکاری شانگهای در دوشنبه صفحه جدیدی در تاریخ توسعه مترقی سازمان نوشت: سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای تصمیم گرفتند روند پذیرش ایران به عضویت کامل سازمان را آغاز کنند.
موضوعات در دستور کار جلسات علنی شورای منطقه
ساختار ضد تروریستی سازمان همکاری شانگهای (RATS) و گروه های تخصصی آن؛ که در رویدادهای باز که از طریق RATS برگزار می شود.
تارنمای شورای بازرگانی سازمان همکاری شانگهای ضوابط، شرایط و مکانیسم برای پیوستن یک کشور ذینفع به سازمان همکاری شانگهای را به شرخ ذیل اعلام کرده است
به گزارش روز شنبه ایرنا، مقررات مربوط به ملحق شدن اعضای جدید به سازمان همکاری شانگهای (SCO) مطابق باماده ۱۳ منشور این سازمان که در مورخ ۷ ژوئن ۲۰۰۲ تصویب شد، تعیین می شود.
شش کشور شرکای گفتگوی سازمان همکاری شانگهای هستند: جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان، پادشاهی کامبوج، جمهوری دموکراتیک فدرال نپال، جمهوری ترکیه، جمهوری دموکراتیک سوسیالیستی سریلانکا.
مقررات نهایی این آیین نامه از تاریخ تصویب با تصمیم شورای عالی امنیت ملی لازم الاجرا می شود.
ایران در شاخص توسعه انسانی در رتبه بالایی از سوی سازمان ملل متحد قرار گرفته است. این کشور از نظر ذخایر گاز طبیعی در رتبه دوم جهان و از نظر ذخایر اثبات شده نفت خام رتبه چهارم را دارد. بر اساس گزارش صندوق بینالمللی پول، تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۲۰۲۰ ۶۳۶ میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی سرانه ۷۵۵۵ دلار بوده است.
وی گفت: امسال در چارچوب ریاست ازبکستان، ایران به عنوان عنوان عضو سازمان همکاری شانگهای پذیرفته خواهد شد.
سازمان همکاری شانگهای (SCO) در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ در شانگهای (PRC) توسط قزاقستان، چین، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان تاسیس شد.
پس از نشست دوشنبه در سپتامبر ۱۴۰۰، “خانواده سازمان همکاری شانگهای” به طور قابل توجهی گسترش یافته است و اکنون شامل ۲۱ کشور خواهد شد و فضای سازمان همکاری شانگهای از اقیانوس آرام در شرق تا سواحل شنی شمال آفریقا در غرب و از یخبندان قطب شمال تا اقیانوس گرم هند امتداد خواهد یافت.
ایران همچنین متعهد می شود از تاریخ دریافت اطلاعیه دبیرخانه سازمان همکاری شانگهای، حداکثر تا ۱ دسامبر ۲۰۲۲ به منشور، کنوانسیون مبارزه با تروریسم، جدایی طلبی و افراط گرایی شانگهای مورخ ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ و پروتکل های آن ملحق شود.
هند و پاکستان نیز به عنوان جدیدترین اعضای سازمان همکاری شانگهای که اخیر عضویت کامل آنها در این نهاد به تصویب رسیده است، مسیری طولانی را برای تکمیل کردن روند عضویت خود طی کردند. تصمیم برای آغاز روند پذیرش هند و پاکستان در سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۱۵ پس از نتایج اجلاس سران در شهر اوفا (روسیه) اتخاذ شد. گام بعدی امضای تفاهم نامه های تعهد جمهوری هند و جمهوری اسلامی پاکستان به منظور کسب وضعیت عضو سازمان همکاری شانگهای بود (تاشکند، ۲۰۱۶) و سپس در سال ۲۰۱۷، در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در شهر آستانه (قزاقستان)، هند و پاکستان وضعیت کشورهای عضو سازمان را دریافت کردند و سال بعد، در سال ۲۰۱۸، برای اولین بار در شهر چینگدائو (چین) آنها به عنوان اعضای کامل سازمان در کار شورای سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای شرکت کردند. پس از الحاق هند و پاکستان به سازمان همکاری شانگهای، سازمان کیفیت جدید و پویایی جدیدی در توسعه همکاری ها در زمینه های مختلف کسب کرد.

– دسترسی به اسناد و تصمیمات نهادهای سازمان همکاری شانگهای که در آن ذکر شده است
ماده ۴ منشور، در صورتی که نهادهای ذی ربط سازمان همکاری شانگهای محدودیتی برای خود اعمال نکنند
– تعهدات دولت متقاضی برای رعایت اهداف و اصول منشور، وهمچنین معاهدات و اسناد بین المللی تصویب شده در چارچوب سازمان همکاری شانگهای.
– تعهدات کشور متقاضی برای پیوستن به نظام بین الملل
پذیرش عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای یکی از مهمترین اتفاقات در عرصه روابط خارجی ایران محسوب میشود. ایران سالها عضو ناظر این سازمان منطقهای بود و با پذیرش عضویت دائم ایران از سوی اعضای آن سیاست خارجی از ظرفیتها و امکانات جدیدی بهره مند میشود.